Çene Eklemi Bozukluğu ve Belirtileri
Çene eklemi rahatsızlığı, genellikle kas ve sinirlerdeki bozukluklara bağlı olarak ortaya çıkan ve dengesiz kapanış nedeniyle oluşan kompleks bir fonksiyon bozukluğudur. Uzmanlar, bu rahatsızlığın en çok 20 ile 45 yaş arasındaki bireylerde görüldüğünü vurgulamaktadır. En belirgin belirtilerden biri olan ağrı, çoğu zaman çene bölgesinde, başta, kulakta veya boğazda hissedilebilir. Ayrıca, çene hareketleri sırasında gıcırtı veya sürtünme sesleri de önemli uyarı işaretleridir.
Çene Eklem Rahatsızlıklarının Nedenleri ve Sonuçları
Çene eklemi sorunları, dişlerin uyumsuz kapanması veya dengesiz diş dizilimi sonucu ortaya çıkabilir. Bu duruma “diş oklüzyonu” denir ve genellikle kaslar ve sinirler üzerinde baskı oluşturur. Bu baskı, baş ağrısı, migren ve yüz bölgesinde hissedilen rahatsızlıkların yanı sıra, kulaklarda çınlama ve baş dönmesi gibi şikayetlere de yol açabilir. Ayrıca, dişlerde kırıklar, sallanan dişler ve nedensiz diş ağrıları da bu rahatsızlığın belirtileri arasında yer alır.
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Çene hareketleri sırasında eklemden gelen sesler (gıcırtı, sürtünme)
- Alt çenenin sağa veya sola kayması veya kilitlenmesi
- Ağız açıklığında kısıtlılık veya açılma güçlüğü
- Yüz ve baş boyun kaslarında ağrı
- Kulak çınlaması
- Yemek sırasında şiddetli eklem ağrısı
- Hareketlerde koordinasyon bozukluğu
Bu belirtiler, rutin diş muayeneleri sırasında kolaylıkla tespit edilebilir. Ancak, hastaların yarısı bu rahatsızlıklar konusunda farkında olmadan yaşamlarını sürdürebilir. Bu nedenle düzenli diş kontrolleri oldukça önemlidir.
Tanı ve Tedavi Seçenekleri
Çene eklemi rahatsızlıklarının tedavisinde ilk aşama, detaylı klinik değerlendirme ve görüntüleme yöntemleriyle tanı konulmasıdır. Tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, ağız içi aparey kullanımı ve cerrahi müdahale yer alır. Özellikle, uyku sırasında oluşan bruksizm (diş sıkma) gibi durumların önlenmesi amacıyla, ağız içi apareyler kullanılır. Disk kayması veya diskin yerinden çıkması gibi ciddi durumlarda da yine apareyler ve rehabilitasyon teknikleri tercih edilir ve başarı oranı %85’e ulaşabilir. Eğer, büyüme anomalileri veya tümörler gibi ciddi yapısal sorunlar mevcutsa, cerrahi müdahale son çare olarak değerlendirilir.
Multidisipliner Yaklaşım ve Psikolojik Destek
Bu rahatsızlıkların tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım benimsenir. Psikolojik faktörler önemli rol oynadığında, psikolojik destek ve terapi önerilir. Ayrıca, fizyoterapi ve medikal tedavi yöntemleri ile kas ve eklem fonksiyonları yeniden düzenlenebilir. Bu kapsamda, kalıcı kulak, çene ve diş sorunları ile kas ağrıları ortadan kaldırılır.
Beslenme ve Günlük Yaşamda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Rahatsızlığı olan kişilerin dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır. Bunlar arasında ağız açıklığını zorlamadan, büyük lokmaları küçük parçalara bölerek yemek, sert ve yapışkan yiyecekleri tüketmemek yer alır. Çiğneme sırasında ağrıya neden olan bölgedeki dişlerle yemeye özen gösterilmeli, özellikle ağrı olan tarafta daha hafif ve yumuşak besinler tercih edilmelidir. Uyku sırasında sırt üstü pozisyon tercih edilmeli ve bölgesel sıcak uygulaması yapılabilir. Ayrıca, sert kabuklu yemişleri dikkatli tüketmek ve çiğneme güçlüğü yaşanan durumlarda dikkatli olunmalıdır.
Kaynak: Beyaz Haber Ajansı (BYZHA)
