Çocukların Sosyalleşme ve Gelişiminde Oyunların Yeri
Uzmanlar, çocukların sağlıklı gelişimi ve sosyal becerilerinin güçlenmesi adına oyunların ve oyuncakların büyük bir rol oynadığını vurguluyor. Oyunlar, çocuklara sadece eğlence sağlamanın ötesinde, empati kurma, yaratıcılık ve sorumluluk gibi temel yaşam becerilerini kazandırmada etkili araçlar olarak öne çıkıyor. Çocuk Gelişimi Uzmanı Elif İpek Tutuş, “Oyun, çocukların yaşamındaki en doğal ve temel etkinliktir. Sadece erken çocuklukta değil, okul döneminde de oyun, çocuğun gelişimine katkı sağlar.” diyerek, oyunun hayatın pratiğinde çocuklara nasıl destek olduğunu anlatıyor.
Elif İpek Tutuş, oyunun çocukların tüm gelişim alanlarını destekleyen bir aktivite olduğunu belirterek, “Oyun, çocuğun günlük yaşam becerilerini pratik etmesine, sosyalleşmesine ve kendini ifade etmesine olanak tanır. Çocukların oyunlar ve oyuncaklar aracılığıyla yaşlarına uygun biçimde gelişimlerini desteklemek, onların özgüvenlerini artırır ve duygusal zekalarını güçlendirir.” şeklinde ekliyor.
Yaşına ve Gelişim Özelliklerine Uygun Oyuncak Seçimi
Oyuncakların çocukların yaşına uygun olması, sağlıklı gelişim için büyük önem taşıyor. Tutuş, bu konuda şu uyarılarda bulunuyor: “Erken çocukluk döneminde küçük parçalara sahip, yumuşak olmayan veya elektrikli oyuncaklar tercih edilmemeli. Dayanıklı, güvenli ve çocuğun yaşına uygun oyuncaklar seçmek, hem güvenliği sağlar hem de gelişimi destekler.” Ayrıca, seçilen oyuncakların çocukların ilgi alanlarına uygun olması ve onların hayal güçlerini geliştirecek şekilde tasarlanması önemli.
Oyunlar ve Oyuncakların Gelişim Alanlarına Katkısı
Tutuş, okul öncesi ve okul döneminde çocukların motor, dil, bilişsel ve sosyal gelişimini destekleyen çeşitli oyuncaklar ve aktivitelerden bahsediyor. “Hayal gücünü geliştiren sembolik oyunlar, yapbozlar, hafıza kartları ve kutu oyunları, çocukların bilişsel becerilerini artırırken; legolar, boncuk dizme setleri ve ahşap oyuncaklar gibi materyaller ince motor gelişimini destekler. Ayrıca, hareketli oyunlar sayesinde kas ve kemik gelişimi hız kazanır, dolaşım sistemi güçlenir.” diyerek, çeşitli oyuncak ve materyallerin gelişim üzerindeki etkisini anlatıyor.
Günlük Hayatta Sıradan Eşyaların Oyun Materyali Olması
Evde bulunan tencereler, tahta kaşıklar, eski kıyafetler ve doğadan toplanan nesneler gibi basit materyallerin bile oyun ortamına dönüşebileceğine dikkat çeken Tutuş, “Peluş oyuncaklar, resimli kitaplar ve müzik aletleri gibi geleneksel materyallerin yanı sıra, evimizdeki günlük nesneler ve atık materyaller de çocukların hayal güçlerini geliştirecek zengin oyun kaynaklarıdır. Su, kum gibi doğal ve atık malzemelerle yapılan etkinlikler, çocukların hem eğlenmesini sağlar hem de doğa ve çevre bilincini kazandırır.” şeklinde görüşlerini paylaşıyor.
Oyunların Okul ve Çocuk Döneminde Devamlılığı
Sadece okul öncesi değil, ilkokul ve ortaokul çağındaki çocuklar için de oyunun önemi büyüktür. Tutuş, “Eğitici ve zeka geliştirici kutu oyunları, akranlarıyla birlikte yapılan grup aktiviteleri ve topluluk oyunları, çocukların iletişim, iş birliği ve toplumsal kuralları öğrenmesine katkı sağlar. Bu yaşlarda, oyunlar çocuklara sabır, saygı ve hoşgörü gibi değerleri kazandırır.” diyerek, okul döneminde oyunun sürekliliğinin ve uygun oyunların seçilmesinin önemine vurgu yapıyor.
Sürekli Ders Çalışma ve Oyun Dengesinin Önemi
Tutuş, “Çocukların sadece derslerine odaklanması ve sürekli eğitimle meşgul olması doğru değil. Oyun, çocukların dinlenme, öğrenme ve gelişme süreçlerinde vazgeçilmez bir unsurdur.” diyerek, şöyle devam ediyor: “Özellikle okul döneminde çocuklara düzenli olarak oyun zamanı tanınmalı ve bu oyunlar yaşlarına uygun olmalı. Bu sayede çocuklar hem eğlenir hem de gelişimlerine katkı sağlar.”
Sosyal ve Duygusal Gelişimi Destekleyen Oyunlar
Farklı oyunların çocukların hoşgörü, yardımlaşma ve empati gibi sosyal becerilerini geliştirdiğine dikkat çeken Tutuş, “Hafta sonları aileler çocuklarıyla birlikte bilmeceler çözebilir, kutu oyunları oynayabilir, doğada gezintiye çıkabilir veya atık materyallerle çeşitli etkinlikler düzenleyebilir. Okul sırasında ise teneffüslerde arkadaşlarıyla oynamak, çocukların arkadaşlık ilişkilerini güçlendirir ve toplumsal uyumlarını sağlar.” şeklinde önerilerde bulunuyor.
