Çocuklarda Sık Hastalanma Sebepleri ve Uzman Tavsiyeleri

Çocukların Sık Hastalanmasının Anlamı ve Gerçek Durum

Çocuk hastalıkları polikliniklerine başvuruların en yaygın nedenlerinden biri, ebeveynlerin çocuklarının sürekli hastalanma endişesidir. Ancak, bu durum çoğu zaman çocukların sağlıklı olma ihtimalinin yüksek olduğunu göstermektedir. Yapılan araştırmalar, çocukların %50’sinden fazlasının tamamen sağlıklı olduğunu, yalnızca küçük bir kısmının bağışıklık sistemiyle ilgili sorunlar veya kronik hastalıklar taşıdığını ortaya koymaktadır. Bu nedenle ebeveynlerin, çocuklarının sık hastalanmasıyla ilgili doğru bilgiye sahip olması, gereksiz endişeleri azaltacaktır.

Yılda 10-12 Kez Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Normal Mi?

Özellikle 5 yaş altındaki, kreş veya okul çağındaki çocuklar ile kreş veya okulda bulunan kardeşleri olan çocuklarda, yılda 10-12 kez üst solunum yolu enfeksiyonu (ÜSYE) görülebilir. Bu enfeksiyonların genellikle 7-15 gün sürdüğü düşünülürse, çocuklar yılın yaklaşık yarısını hastalıklar ile geçirebilir. Bu durum, sık hastalanma olarak kabul edilmemeli; aksine, normal ve beklenen bir gelişim göstergesidir.

Bağışıklık Yetmezliği Araştırması Gerektiren Durumlar

Bir çocuğun yılda 2-3 defadan fazla ağır enfeksiyon geçirmesi, otit, sinüzit, bronşiolit, bronşit gibi enfeksiyonların sık tekrarı veya enfeksiyonların tedavisinde antibiyotik kullanım süresinin iki ayı aşması gibi durumlar, bağışıklık sistemi sorunlarının araştırılmasını gerektirir. Ayrıca, alışılmadık veya ciddi komplikasyonlar geliştiğinde, hastanın hastaneye yatış gerektiren enfeksiyonlar geçirdiğinde, bağışıklık sisteminde olası bir sorun olup olmadığının detaylıca değerlendirilmesi önemlidir.

Sık Hastalanan Çocuklar Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Kreş ve anaokuluna giden çocuklarda enfeksiyon geçirme sıklığı ilk iki yılda oldukça yüksektir.
Pasif sigara içiciliği, üst solunum yolu enfeksiyonlarını tetikleyici bir risk faktörüdür.
5 yaş altındaki çocuklar, özellikle sonbahar ve kış aylarında, yılda 5-6 kez üst solunum yolu enfeksiyonu yaşayabilir.
Sağlıklı çocuklar, ilk 3 yılda genellikle 1 zatürre ve 2 orta kulak enfeksiyonu dışında ciddi hastalık geçirmez, tedaviye yanıtları iyidir ve gelişimleri normal seyreder.
Tekrarlayan enfeksiyonlar, yaklaşık %30 oranında alerjik yatkınlık ile ilişkilidir. Bu nedenle, kronikleşmiş alerjik rinit (saman nezlesi) olan çocuklar, sık tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonu gibi yanlış tanılar alabilir.
Altta yatan alerjik yapı, otit ve sinüzit gibi enfeksiyonların tedavisinde dirençli ve uzun süreli enfeksiyonlara neden olabilir, ancak bu çocukların büyüme ve gelişiminde bir sorun yoktur.
Bu çocukların yüz görünümünde, burunda sürekli el ile temas ve silme sonucu oluşan yatay çizgiler gibi alerjik özellikler görülebilir.
Kanda IgE düzeyleri yüksek bulunabilir ve ailede alerjik yatkınlık yaygındır.
Alerjik yatkınlığı olan çocuklarda bağışıklık sistemi sorunları ve alerji birlikte görülebilir.
Sık hastalanan çocukların %10’unda kronik rahatsızlıklar ve büyüme geriliği görülür.
Bağışıklık yetmezliği olan çocuklar, sık hastalanan çocukların yaklaşık %10’unu oluşturur. Bu çocuklarda büyüme geriliği, ailede bağışıklık sorunları, erken ölüm, dirençli enfeksiyonlar, kronik ishal, tekrarlayan apseler, cilt yaraları ve kanser türleri bulunabilir.
Tanı koymak için detaylı öykü almak ve fizik muayene yapmak en önemli adımdır. Hastanın yaş, enfeksiyon sıklığı ve enfeksiyon bölgeleri, bağışıklık sorunlarının belirlenmesinde kritiktir.
Pediatri uzmanları, gerekli tetkiklerle bağışıklık hücrelerinin yaşa uygun olup olmadığını, anemi veya alerjik yatkınlıkları değerlendirir ve gerekirse ileri incelemelere yönlendirir.
Çocukların enfeksiyon sıklığını azaltmak ve hastalıkların daha kolay atlatılmasını sağlamak amacıyla, hava kirliliği ve kalabalık ortamlardan uzak tutmak, pasif sigara içiciliğinden kaçınmak, dengeli beslenmek, yeterli uyku almak ve alerjenlerden uzak durmak önemlidir.
Bağışıklık yetmezliği tanısı konmuş çocuklar, zaman kaybetmeden tedavi edilmelidir ve ağır enfeksiyonlara karşı korunmalıdırlar.
Çocuklar paketli gıdalardan uzak tutulmalı, hareketli bir yaşam tarzı teşvik edilmeli, psikolojik ortam desteklenmeli ve aşırı antibiyotik kullanımı önlenmelidir.