Hatay’ın Tarihi Kent Merkezi İçin Büyük Adımlar Atılıyor
Türkiye Tasarım Vakfı, Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde ve Bilim Kurulu’nun iş birliğiyle yürütülen kapsamlı projelerle, deprem felaketinin ardından Hatay’ın tarihi merkezinin yeniden canlandırılması amacıyla yoğun çalışmalar başlatıldı. Bu girişimin temel hedefi, Hatay’ın kültürel mirasını koruyarak, kent kimliğinin sürdürülebilir şekilde yeniden inşasını sağlamaktır.
Proje kapsamında, 1 Eylül tarihinde Atatürk Kültür Merkezi’nin fuaye alanında düzenlenen özel bir çalıştay gerçekleştirildi. Bu etkinlikte, şehir plancıları, arkeologlar, mimarlar, şehir ve doğal yaşam uzmanları gibi 15 farklı disiplinden ulusal ve uluslararası uzmanlar bir araya geldi. Çalıştayda, bölgenin doğal yapısı, arkeolojik önemi, sosyolojik ve kültürel dokusu detaylıca ele alındı ve bölgenin özgün özellikleri göz önüne alınarak sürdürülebilir yeniden yapılanma stratejileri tartışıldı.
Uzmanlardan ve Paydaşlardan Önemli Görüşler
Yapısal mühendislik ve afet risklerini azaltma alanında uluslararası deneyime sahip Dr. Kit Miyamato, çalıştaya çevrimiçi katılarak önemli açıklamalarda bulundu. Miyamato, “Hatay gibi tarihi ve kültürel zenginlikleriyle öne çıkan bir kentte, doğru stratejilerle toplumsal sermayenin yeniden inşası ve kentsel dayanıklılığın artırılması mümkün. Japonya’nın Kobe şehrinde 1995 depreminden sonra uygulanan örnekler, bölgemizde de benzer başarıların yakalanabileceğini gösteriyor. Kobe’deki örnekte, özel sektör yatırımlarını teşvik ederek ve yasal düzenlemeleri basitleştirerek, şehrin hızlı toparlanması sağlandı. Hatay’ın da tarihi ve kültürel zenginliği, bölgeye yapılacak doğru yatırımlar ve planlamalarla uluslararası yatırımcıların ilgisini çekebilir ve bu da şehrin ekonomik ve sosyal gelişimine büyük katkı sağlar.”
Türkiye Tasarım Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kalyoncu, çalıştay sonrası yaptığı değerlendirmede, “Tarihi ve kültürel değerleriyle büyük önem taşıyan Hatay’ın korunması ve yeniden yaşanabilir hale gelmesi adına gönüllü olarak başlattığımız bu projeye tüm paydaşlarımızla birlikte güç katıyoruz. Ulusal ve uluslararası uzmanların katkılarıyla hazırlanan bu çalışma, gelecek nesillere aktarılacak önemli bir miras olacak” dedi.
Şehirlerin Yeniden Canlanmasında Yeni Yaklaşımlar
Kalyoncu, kentlerin sürdürülebilir kalkınması ve modernleşmesi adına, özellikle 100. yılı yaklaşan Cumhuriyetimizin ruhuna uygun, yenilikçi kentsel stratejiler geliştirdiklerini belirtti. Günümüzde iklim değişikliği, küresel ısınma, göç ve doğal afetler gibi küresel sorunların tüm dünyada etkisini gösterdiğine dikkat çeken Kalyoncu, “Bizim hayalimiz, iş birliğinin Türkiye’den çıkıp global bir model haline gelmesi. Hatay’daki çalışmalarımızı başarıyla tamamladığımızda, bu ruhu İstanbul ve diğer kentlerimize de taşıyarak, daha dirençli ve yaşanabilir şehirler inşa edebiliriz” diye ekledi.
Uluslararası İş Birliği ve Geleceğe Yönelik Planlar
Foster + Partners Ortak ve Stüdyo Lideri Nigel Dancey, “6 Şubat’taki deprem sonrası bölgede yaşayan halk ve uzmanlarla birlikte çalışmak, tarihi Antakya’nın planlamasına katkı sağlamak için sabırsızlanıyoruz. Bu süreçte, mimarlık, planlama ve mühendislik alanında uzmanlarımızla birlikte hareket ederek, bölgeye özgü sürdürülebilir çözümler üretmek istiyoruz” dedi.
Keym Kentsel Yenileme Merkezi Kurucu Ortağı Cem Yılmaz ise, “Hatay’ı yeniden umut ve yaşamın merkezi haline getirmek için ulusal ve uluslararası iş birlikleriyle hareket ediyoruz. Bu projeler, sadece bölgeyi değil, tüm ülkemize ve dünyaya örnek olacak şekilde, kentsel kamusal alan sorununu çözüme kavuşturmayı hedefliyor. Önceliğimiz, şehri yeniden ihya edip, bu şehre ve insanına tekrar umut aşılamaktır” ifadelerini kullandı.
DB Mimarlık Kurucu Ortağı Bünyamin Derman ise, Hatay’da kendi kendine yetebilen, dirençli yapılar inşa etme vizyonuyla yola çıktıklarını belirtti. “18 Şubat’ta başladığımız çalışmalarımızı 7 ay içinde tamamlamayı hedefliyoruz. Bu süreçte, tarihsel katmanları ve arkeolojik önemiyle öne çıkan Seleukeia Pieria ve Antiokheia gibi antik kentleri dikkate alıyoruz. Şehri 1940’lara ait eski haliyle yeniden yapılandırmak istiyoruz. Ayrıca, Asi Nehri’nin yeniden kimliklendirilmesi, yeşil alanların artırılması, tarihi cami, kilise, havra ve hamamların yeniden düzenlenmesi ve kentin taşıyıcı unsurlarının güçlendirilmesi gibi detaylara özel önem veriyoruz” dedi.
Son olarak, Derman, “Hatay, Roma döneminde önemli bir kent olmuş ve tarih boyunca birçok büyük deprem ve yıkım yaşamış bir şehir. Günümüzde ise, kentin yüzde 80’i yıkılmış durumda. Bu nedenle, sadece arkeolojik ve kültürel miras değil, aynı zamanda modern altyapı ve akıllı şehir uygulamalarıyla da güçlendirilmesi gerekiyor. Bu kapsamda, ulaşımın merkez bölgelerin dışına alınması, yaya odaklı kent planlaması ve yeşil alanların artırılması gibi çözümler üzerinde duruyoruz. Ayrıca, sel ve su sorunlarının çözümü için nehir yataklarının yeniden düzenlenmesi ve sürdürülebilir tarım uygulamalarının hayata geçirilmesi gerektiğine inanıyoruz” şeklinde konuştu.
Sonuç ve Gelecek Perspektifi
Bu kapsamlı çalışmalar ve stratejiler, Hatay’ın sadece tarihi değil, aynı zamanda modern ve dirençli bir kent haline gelmesine büyük katkı sağlayacak. Proje sürecinin sonunda, bölgenin kültürel ve doğal zenginliklerinin korunmasıyla birlikte, sürdürülebilir yaşam alanlarının oluşturulması hedefleniyor. Bu adımlar, bölgedeki yaşam kalitesini artırırken, uluslararası alanda da örnek teşkil edecek yenilikçi şehircilik uygulamalarına zemin hazırlayacaktır.
