Günümüzde Artış Gösteren Obezite ve Sağlık Üzerindeki Etkileri
Son yıllarda hızla artan obezite, modern çağın en ciddi ve yaygın sağlık sorunlarından biri haline gelmiştir. Dünya Sağlık Örgütü, vücut yağ oranının sağlıklı sınırların üzerine çıkması anlamına gelen obeziteyi sadece estetik bir sorun olarak değil, aynı zamanda ciddi bir hastalık olarak kabul etmektedir. Günümüzde yaklaşık 500 milyon erişkin ve 50 milyon çocuk obezite ile ilişkili ciddi sağlık sorunları yaşamaktadır. Bu durum, toplumların yaşam kalitesini ve yaşam süresini olumsuz etkileyen önemli bir tehdit olarak görülmektedir.
Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Celal Kızılkaya obezitenin ülkemizde de hızla yayıldığını belirterek, “Dünyada ve ülkemizde obezite hastalığı, sigaradan sonra en önemli ölüm nedeni haline gelmiştir. Obezite, sadece estetik bir kaygı olmaktan çıkıp kalp-damar hastalıkları, diyabet, solunum problemi, eklem rahatsızlıkları ve hatta kanser gibi hayati tehlike arz eden hastalıkların temel nedeni olabilmektedir” diye açıklamaktadır. Bu nedenle, obezitenin önlenmesi ve tedavisi, sağlık açısından büyük önem taşımaktadır.
Obeziteden Kurtulmak İçin İzlenebilecek 7 Temel Adım
Doç. Dr. Mehmet Celal Kızılkaya, obezite ile mücadelede izlenebilecek etkili yol haritasını şu şekilde sıralamaktadır:
- Doğru ve Dengeli Beslenme: Kilo vermede ve kilo korumada temel unsur olan sağlıklı beslenme, yaşam tarzımızın vazgeçilmez bir parçası olmalıdır. Glisemik indeksi yüksek gıdalardan uzak durmalı ve lif oranı yüksek besinlere yönelmeliyiz. Öğünlerimizde porsiyon kontrolü yapmalı ve sindirimi zor gıdalardan kaçınmalıyız. Günlük öğün sayısını bazal metabolizma hızımıza uygun şekilde ayarlamak, sürdürülebilir kilo kontrolü için önemlidir. Profesyonel destek alarak beslenme planını kişiye özel hazırlamak başarıyı artırır.
- Yeterli ve Uygun Sıvı Tüketimi: Günlük sıvı ihtiyacı cinsiyete ve çevresel faktörlere göre değişmekle birlikte, ortalama olarak kadınların yaklaşık 2,7 litre, erkeklerin ise 3,7 litre su tüketmesi önerilir. Su, tokluk hissini artırır, metabolizmayı hızlandırır ve enzim aktivitelerini destekler. Katı ve sıvı yiyecekleri aynı anda tüketmemek ve aralarında en az 30 dakika bırakmak, sindirim ve kilo verme süreçlerini kolaylaştırır.
- Aktif Yaşam ve Egzersiz: Sedanter yaşam tarzı, metabolizmayı yavaşlatır ve kilo alımını teşvik eder. Bu nedenle, hareketli bir yaşam benimsemek şarttır. Hafif tempolu yürüyüşlerle başlanmalı, zamanla tempoyu ve mesafeyi artırarak düzenli egzersiz alışkanlığı kazanılmalıdır. Eklem problemi olanlar için yüzme ve su içi egzersizler ideal seçeneklerdir.
- Psikolojik Destek: Obezite, sosyal izolasyon, düşük özgüven ve depresyon gibi psikolojik sorunları da beraberinde getirir. Bu nedenle, obezite hastalarının psikolojik destek alması büyük önem taşır. Sosyal çevreden alınan destek, motivasyonu artırır ve yaşam tarzı değişikliklerini kolaylaştırır. Uzmanlardan alınan psikolojik yardım, başarının anahtarlarından biridir.
- Cerrahi Olmayan Yardımcı Yöntemler: İlaç tedavisi ve endoskopik uygulamalar, uygun hastalarda etkili olabilir. İştahı azaltan veya yağ emilimini engelleyen ilaçlar, uzman kontrolünde kullanılmalıdır. Endoskopik yöntemler arasında mide balonu, mide botoksu ve yeni nesil tüp mide işlemleri bulunur. Bu prosedürler, deneyimli hekimler tarafından yapılmalı ve hastanın durumu göz önünde bulundurulmalıdır.
- Obezite Cerrahisi: Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmadığında, cerrahi seçenekler devreye girer. Vücut kitle indeksi (VKİ) 40’ın üzerinde olan veya 35’in üzerinde olup ciddi hastalıkları bulunan kişiler, obezite cerrahisi adayıdır. En sık tercih edilen yöntemler arasında sleeve gastrektomi (tüp mide ameliyatı) ve bypass cerrahisi yer alır. Bu cerrahiler, kısa sürede ciddi kilo kaybı sağlar ve yaşam kalitesini artırır. Ancak, karar aşamasında uzman bir ekip ile detaylı değerlendirme yapılması önemlidir.
- Ameliyat Sonrası Kilo Kontrolü ve Takip: Ameliyat sonrası süreç, yeni yaşam biçiminin benimsenmesi ve düzenli takibi gerektirir. Diyet planı, takviye kullanımı, egzersiz ve düzenli doktor kontrolleri, başarılı sonuçların anahtarıdır. Takip programına uyum sağlayan hastalarda başarı ve kalıcılık daha yüksek olur. Aksi takdirde, eski alışkanlıklara dönüş ve kilo artışı görülebilir. Bu nedenle, sağlık ekibi ile sürekli iletişim ve disiplinli takip büyük önem taşır.
Sağlıklı yaşam ve bilinçli tercihlerle, obeziteyle mücadelede başarıya ulaşmak mümkündür. Her adımda uzman görüşü ve kişiye özel planlama, sağlıklı ve mutlu bir yaşamın anahtarıdır.
